گذر از ایران با لباس مبدل و یادداشت‏های شورش هندوستان (سفرنامه کلنل استوارت)

(سفرنامه / سیاحت نامه – فارسی)

مترجم: حسین سعادت نوری

مقدمه: سال 1880 م ژنرال اسکوبلف از طرف دربار تزار (روس) مأمور شد عشق آباد و نواحی اطراف را تصرف کند. دولت انگلیس متقابلاً تصمیم گرفت از تراکه و افغان و امکاناً از ایران و عثمانی سدّی مقابل روسهای تزاری بوجود آورد.

در این تاریخ مستر ادنوان یکی از مأموران عالی رتبۀ انگلستان به عنوان خبرنگار روزنامۀ دیلی نیوز به مرو رفت تا شاهد فعالیت تزارها باشد. کلنل استوارت انگلیسی نیز که در جنگهای واقعی هندوستان و سرکوب شورشیان نقش آفرین بود مأمور شد تا به خراسان ایران بیاید و از آنجا خود را به سرحدّات روسیه و افغان برساند. کلنل استوارت با لباس مبدل و ناشناس به نام خواجه ابراهیم ارمنی به اصفهان و سپس خراسان رفت. یادداشتهای کلنل نکات مهمی از کشمکش روس و انگلیس و غفلت ایرانیان است.

پژوهش و تصحیح: سید مهدی سید قطبی _ حسن علی فریدونی

قطع: رقعی