توضیحات
سفرنامۀ دکتر اوئیلز روسی به ممالک ایران، ترجمه ای است از روسی به فارسی، از سوی میرزا سید عبدالله، مترجم دربار ظل السطان (فرزند ناصرالدین شاه قاجار و حاکم اصفهان).
سفرنامه حاضر نیز از جمله سفرنامه‌های مهم دوره قاجار به شمار می‌رود که توسط پزشکی به نام اوئیلز (اوایلس) به نگارش درآمده است، و پر است از نکات دقیق تاریخی و رفتارهای اجتماعی ایرانیان. تنها منبعی که دکتر اوئیلز را معرفی کرده همین اثر خود او می‌باشد؛ اوئیلز تحت عنوان پزشک، هم‌زمان با پادشاهی ناصرالدین شاه و ولی عهدی مظفرالدین میرزا وارد جامعه ایران می‌شود و پس از مراجعت به کشور خود، مشاهدات و شنیده‌های خویش را در سال ۱۳۰۵ در قالب سفرنامه نگاشته و در لندن به چاپ رسانیده است و مسیو کریستوف روسی از انگلیسی به روسی ترجمه کرده و میرزا سیّد عبدالله اصفهانی مترجم زبان روسی در دربار ظلّ السّلطان حاکم اصفهان بوده وی کتاب سفرنامه اوئیلز به ممالک ایران را در سال ۱۳۰۷ از روسی به فارسی ترجمه کرده است و به ناصر الدین شاه اهدا می‌کند.
نویسنده در فصل اوّل مقصود خویش از نگارش این سفرنامه را این چنین بیان می‌کند: «ما همواره محض تفرّج و اطّلاع، مقصودِ خود را مصروف به انکشاف اماکن جدیدة خارجه می‌نماییم ولی همین‌که یک نقطه بسیار خوبی منکشف گردید و کاشف خوشبخت آن نقطه، انکشافات خود را اطّلاع داده و شرح احوال آن نقطه را منتشر ساخت آن وقت سیّاحان دیگر در کمال سرعت خود را به آن خطّه می‌رسانند؛ در این هنگام لازم است که شخص کاشف و سیّاح اوّل از حرکات و مهمان نوازهای ساده و صوری آن مملکت ترک سخن کند …».
اوئیلز در ابتدای سفرنامه فوایدی بسیاری برای ایران برمی‌شمارد از اراضی پر گیاه و حیوانات مختلف و رودخانه‌های مملو از ماهی گرفته تا ارزانی ارزاق و هم چنین امنیت و آسایش در ایران سخن می‌گوید.
***
کتاب حاضر براساس سه نسخه موجود، مقابله و تصحیح شده و شامل ۳۲ فصل بوده و به صورت کامل به چاپ می‌رسد.
نسخه موجود در صارم الدوله، اولین بار از سوی مجمع ذخائر اسلامی، در کتابخانۀ اصلی (ضمن کتابخانۀ عمومی ابن مسکویه اصفهان) عکسبرداری شد. این نسخه شامل ۱۵ فصل از جلد اوّل این سفرنامه را شامل می‌شود و با علامت اختصاری «ص» مشخص شده است. همین نسخه در سال ۱۳۹۳ به کوشش بیگ باباپور و غلامیه با عنوان «سفرنامه ممالک ایران» به چاپ رسید، و در سال ۱۳۹۶ مجمع ذخائر اسلامی، چاپ عکسی از آن را به صورت رنگی، منتشر کرد.
***
عناوین کتاب از قرار ذیل است:
فصل اوّل: در ذکر مقصود مصنّف و طریقۀ مسافرت به ایران و… ۱۷
فصل دوّم:در بیان احوال اعلیحضرت شاهنشاه ایران و… ۲۷
فصل دوّم: در بیان احوال اعلیحضرت شاهنشاه ایران و چگونگی اجتناب آن شهریار از دشمن ۲۷
فصل سیّم: در بیان احوال نوّاب اشرف والا ظلّ السّلطان ۴۱
فصل چهارم: در بیان حالات سِر رونالد طامسن وزیر مختار ملکه انگلستان ۵۱
فصل پنجم: در بیان تسلّط محاکمات و جوشانیدن انسان و احوال پولیس و… ۶۱
فصل ششم: در بیان مرافعات بلدیّه و قانون ایران و نفرت اهالی از… ۷۱
فصل هفتم: در بیان ازدواج ایرانیان و چادر نسوان ایرانی و… ۷۹
فصل هشتم: در بیان طلاق و وضع زندگانی عروس و داماد و… ۹۱
فصل نهم: در خصوص مقابر زنهای فاحشۀ ایران و… ۹۹
فصل دهم: در بیان بهشت بندگان (یعنی ایران) و… ۱۰۵
فصل یازدهم: در بیان وضع خانههای ایرانیان و علم طب ۱۱۳
فصل دوازدهم: در بیان حالات و حرکات درویشان و لباس و صورت ظاهر آنها و… ۱۲۵
فصل سیزدهم: در بیان صفت نقاشی و پردههای مصوّر و ترسیم شمایل و… ۱۴۵
فصل چهاردهم: در بیان دکان دلّاکی و مشهدی حسن سلمانی و اصلاح ریش و… ۱۵۵
فصل پانزدهم: در بیان بست و میدان توپخانه و قیمت خون انسان است ۱۶۵
فصل شانزدهم: آشپزخانههای ایران و فواکه و اغذیّۀ ادانی آن مملکت و کباب و… ۱۷۱
فصل هفدهم: در بیان حالت و وقار ایرانیان و ضیافت نمودن به نهار و… ۱۸۱
فصل هجدهم: در بیان پلتیک دولت متبوعۀ ما در ایران و شرح مقالات چیرل و… ۱۹۱
هو الله تعالی شأنه العزیز ۱۹۸
فصل نوزدهم: در بیان ماه مبارک رمضان و روزه گرفتن ایرانیان و… ۱۹۹
فصل بیستم: در بیان ماه محرم الحرام و وضع تکیه تعزیه خوانی و… ۲۰۳
فصل بیست و یکم: در بیان شغل شاهزاده فقیر و چگونگی سایر وقایع ۲۱۳
فصل بیست و دویّم: در بیان تماشای محبس ایران زمین و چگونگی اوضاع داخلۀ آن و… ۲۱۵
فصل بیست و سیّم: در بیان تنبیهات و محاکمات و عقیدۀ عموی بزرگ اعلیحضرت شاه و… ۲۲۱
فصل بیست و چهارم: در بیان بازارهای ایران و صاحبان دکاکین و… ۲۲۷
فصل بیست و پنجم: در بیان یهودیهای ایران و… ۲۳۳
فصل بیست و ششم: در بیان خشخاش و عمل آوردن آن و… ۲۳۹
فصل بیست و هفتم: در بیان اسبان ایران و چگونگی دلّالی ایرانیها و… ۲۴۵
فصل بیست و هشتم: در بیان فوت و کفن و دفن ایرانیان و… ۲۴۹
فصل بیست و نهم: در بیان جلفا که یکی از دهات رعایای عیسوی است و… ۲۵۵
فصل سیام: در بیان کاروانسراهای ایران و وضع مسافرت چاپاریان و… ۲۶۱
فصل سی و یکم: در بیان وضع انگلیسها و طریقۀ زندگانی ایشان در ایران و… ۲۶۹
فصل سی و دوّم: در بیان ترقّیاتی که در سنۀ ۱۸۸۰ در ایران حاصل شد و… ۲۷۵
در باب مسیو دیولافوا ۲۷۹
در باب حاکم ابوشهر ۲۸۰
امکان پرداخت آنلاین
اطلاع رسانی مرسوله
ارسال به تمام نقاط جهان
تمامی حقوق مادی و معنوی این وبسایت متعلق به فروشگاه الفهــرست می باشد 