تخفیف!

جوامع الحساب بالتخت و التراب

۵,۹۰۰,۰۰۰ ریال

کتاب جوامع الحساب بالتخت و التراب که از آثار مهم نصیرالدین طوسی است، در سال 663ق تألیف شده و نسخه های خطی متعددی از آن در ایران و خارج کشور وجود دارد. متن اثر با نثری ساده و روان و قابل فهم برای همه نوشته شده است.

توضیحات

کتاب جوامع الحساب بالتخت و التراب که از آثار مهم نصیرالدین طوسی است، در سال ۶۶۳ق تألیف شده و نسخه های خطی متعددی از آن در ایران و خارج کشور وجود دارد. متن اثر با نثری ساده و روان و قابل فهم برای همه نوشته شده است. این کتاب مشتمل بر سه باب و هر باب شامل چندین فصل است. باب اول آن در مورد اعمال حسابی بر روی اعداد صحیح است که شامل تضعیف، تنصیف، جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، جذر، کعب و چگونگی استخراج سایر ریشه ها است. نصیرالدین طوسی در این بخش به معرفی اعداد سطرهای مثلث حسابی می پردازد و چگونگی تولید آن اعداد و استفاده از آنها در استخراج ریشۀ اعداد را بیان می کند.
نورمن لینستید بیگز، دانشور بریتانیایی، در مقاله ای که در مورد ریشه های ترکیبیات نوشته در موضوع مثلث حسابی می گوید: «مثلث حسابی در رسالۀ جوامع الحساب بالتخت و التراب که به وسیلۀ ریاضیدان و منجم مسلمان، نصیرالدین طوسی، در ۱۲۶۵م نوشته شده، نمایش داده شده و روش ساخت آن توضیح داده شده است. با توجه به وضعیت فعلی علم، این مطلب باید به عنوان اولین مأخذ در مثلث حسابی ثبت شود. طوسی از مثلث حسابی به عنوان ابزاری برای استخراج ریشه ها استفاده کرده و آن را به صورتی توضیح داده است که به نظر می رسد یک کشف جدید است نه یک تکنیک قدیمی».
باب دوم کتاب جوامع الحساب در مورد اعداد کسری و باب سوم آن که مشتمل بر دو مسلک است در مورد روش محاسبه برای منجمین است که به دو روش هندی و ابجدی بیان شده است.
کتاب جوامع الحساب بالتخت و التراب در سال ۱۹۶۳م توسط احمدف و پروفسور روزنفلد به زبان روسی ترجمه شده و متن آن به همراه توضیحات در روسیه منتشر شده است. این اثر طوسی، بار دیگر در سال ۱۹۶۷م توسط پروفسور احمد سلیم سعیدان به صورتی ناقص منتشر شده به طوری که مثال های‌ استخراج‌ جذر و روش‌ استخراج‌ کعب‌ و ریشه‌های‌ بالاتر و مثال های آنها از باب اول کتاب در متن منتشر شده، نیامده است. امیدوارم که با انتشار این اثر و آثار دیگری که در آینده منتشر می شود، آن طور که شایسته است قدر و منزلت این اثر طوسی شناخته شود.
کتاب پیش رو در چهار بخش تدوین شده است. در بخش اول که مقدمۀ کتاب است، به معرفی کتاب جوامع الحساب و نسخه‌های خطی آن و روش تصحیح رساله و صفحۀ اول برخی نسخه‌های خطی آن اختصاص دارد. بخش دوم شامل متن رساله، و بخش سوم مربوط به توضیح و شرح مطالبی از رساله است که به توضیح بیشتری احتیاج داشتند. بخش آخر (ضمیمۀ کتاب) شامل جداول ضرب شصتگانی است که در ضرب، تقسیم، جذر و استخراج ریشه در دستگاه شصتگانی کاربرد دارد.
این اثر، به زبان عربی است و از سوی ریاضیدان معاصر، استاد محمدمهدی کاوه یزدی، علاوه بر آماده‌سازی وتصحیح متن عربی، به فارسی نیز ترجمه شده و با توجه به علم و اصطلاحات روز، حاشیه‌نویسی شده ومثالهای فراوانی بر آن افزوده شده است.